کاشی آنتی باکتریال چیست و چرا باید از آن استفاده کرد؟
به گزارش نامیت، آسیب های جانی و مالی ناشی شده از تماس پوست با میکروارگانیسم های بالقوه بیماری زا مانند باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها در محیط های بیمارستانی، صنعتی و خانگی قابل توجه است. انواع عفونت ها از جمله خطرات بالقوه برای سلامتی هستند. بر این اساس، انتظار می رود تقاضا برای مواد ضد میکروبی جهت به کار گیری در کف و دیوار در فضاهای بیمارستانی، صنعتی و خانگی در سال های آینده رو به افزایش بگذارد. در این مطلب از ویکی ساختمون به معرفی کاشی آنتی باکتریال و ویژگی های آن خواهیم پرداخت.
کاشی آنتی باکتریال چیست؟
کاشی های آنتی باکتریال در واقع با توجه به دارا بودن یک پوشش مهندسی شده منحصر به فرد قادر به مقابله با انواع باکتری ها و ویروس ها هستند. یک سطح آنتی باکتریال حاوی موادی است که از نظر فیزیکی، شیمیایی یا بیولوژیکی تکثیر میکروارگانیسم های خطرناک را به صورت های مختلفی خود را به سطح مورد نظر رسانده اند، مهار یا کاهش می دهند.
سطحی از کاشی که دارای روکش حاوی مواد شیمیایی سمی، مواد پلیمری و زنجیره های پلی پپتیدی برای میکروارگانیسم ها باشد یا به سادگی از نظر فیزیکی بر میکروارگانیسم ها تأثیر می گذارد، می تواند اثر ضد میکروبی را برای سطح فراهم کند. کاشی های آنتی باکتریال قادر نیستند که میکروارگانیسم های خطرناکی مانند باکتری ها و ویروس ها را از بین ببرند بلکه با اتکا به ساختار منحصر به فرد خود، آسیب هایی را به میکروارگانیسم ها وارد می کنند که در نهایت موجب از کار افتادن یا مرگ آن ها می شوند.
کاشی های آنتی باکتریال چگونه عمل می کنند؟
عامل های بیماری زا مانند باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها به شیوه های مختلفی می توانند خود را به سطوح محیط زندگی انسان ها برسانند. یکی از ایده های اصلی ساخت کاشی های آنتی باکتریال استفاده از فناوری بود که بتواند جلوی انتقال میکروارگانیسم های خطرناک را به کاشی ها بگیرد. از این رو، دانشمندان سعی در اعمال سطوحی هیدروفوبیک یا آب گریز به سطوح مورد نظر کردند. به این ترتیب کاشی های آنتی باکتریال شکل گرفتند که به آن ها به اصطلاح نانوپولیش گفته می گردد.
مطلب پیشنهادی: تعویض کاشی سرویس بهداشتی ؛ مراحل کامل کاشی کاری
در این نوع از کاشی های آنتی باکتریال معمولاً از پولیش پوشش های پلیمری برای ایجاد سطح آب گریز بر روی کاشی استفاده می گردد که نانومتری نیستند، کاشی آب گریز نانو، باید حتماً دارای ذرات نانومتری باشد. برای افزایش استحکام پوشش ها برخی شرکت ها از ذرات اکسیدهای فلزی استفاده می کنند.
با پیشرفت فناوری انواع دیگری نیز از کاشی های آنتی باکتریال به بازار راه یافتند. نوع دیگری از کاشی های آنتی باکتریال آن هایی هستند که با فرمولاسیون های خاص از نوع نانو ذرات در ساختار آن ها تعبیه شده است. این نوع کاشی با مکانیسم های مختلفی توانایی از بین بردن میکروب ها را دارد. نانو ذرات آنتی باکتریال در حالت کلی از مکانیسم هایی مانند تماس مستقیم نانو ذرات با باکتری، تخریب دیواره سلولی، تخریب غشای سلولی، تخریب دی ان ای، تغییر سیستم متابولیک، ایجاد اختلال در سیستم تنفسی و غیرفعال کردن پروتئین های موجود در باکتری باعث نابودی میکروب ها می گردند.
کاشی های فوتوکاتالیست نیز نوع دیگری از انواع کاشی های آنتی باکتریال هستند، در تلاش خود برای مبارزه با انواع باکتری ها و میکروب ها از نور خورشید کم می گیرند. فوتوکاتالیست به معنای کاتالیستی است که با تابش نور به سطح آن موجب افزایش فعالیت کاتالیستی می گردد. نانو ذرات فوتوکاتالیستی موجب تولید رادیکال های آزاد هیدروکسیل و اکسیژن آزاد در سطح کاشی می شوند. این قابلیت موجب تجزیه آلودگی های آلی، بوهای نامطلوب و خاصیت آنتی باکتریال می گردند. اصطلاحاً به این نوع کاشی ها خود تمیز شونده می گویند.
چه موادی در کاشی های آنتی باکتریال استفاده می شوند؟
در بالا به انواع مختلفی از کاشی های آنتی باکتریال اشاره شد اما اینکه واقعاً چه نوع مواد و ترکیباتی در ساخت آن ها استفاده می گردد برای بسیار روشن نیست. در هر حال، مهم ترین موادی که دارای خواص آنتی باکتریال هستند در جدول زیر آمده است.
ردیف | نانو مواد | مشخصات | کاربرد |
1 | دی اکسید تیتانیوم | فعالیت فوتوکاتالیزوری، کم هزینه | محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش، ضد باکتری، تصفیه محیط، خود تمیز شونده |
2 | ارگانسیلان | جلوگیری از چسبندگی به واسطه ایجاد یک سطح ساینده، کم هزینه | پوشش ضد میکروبی با اثربخشی طولانی مدت |
3 | نقره | رسانایی الکتریکی، سمیت کم | فعالیت ضد میکروبی از طریق از بین بردن غشای سلولی |
4 | اکسید روی | فعالیت فوتوکاتالیزوری | فعالیت ضد میکروبی، مورد استفاده در صنعت نساجی |
5 | مس | رسانایی الکتریکی | خواص محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش، یک ماده افزودنی ضد میکروبی |
6 | مگنتیت | خاصیت سوپرپارامگنتیت | فعالیت ضد میکروبی، رادیکال هایی ایجاد می کند که باعث آسیب به پروتئین میکروارگانیسم ها می شوند. |
7 | اکسید منیزیم | مصاحت سطح مقطع بالا | فعالیت ضد میکروبی، رادیکال های اکسیژن تولید که باعث آسیب به پروتئین میکروارگانیسم ها می شوند. |
8 | طلا | رسانایی الکتریکی | ضد باکتری و ضد جوش |
9 | گالیوم | عملکرد مشابه یا یون آهن سه بار مثبت | ضد باکتریایی در برابر کلستریدیوم دیفیسیل |
10 | نانولوله های کربنی | آنتی استاتیک، رسانایی الکتریکی، جذب | سطوح ضد میکروبی، ضد حریق، آنتی استاتیک |
مزایای کاشی آنتی باکتریال
شاید بسیار از خود بپرسند که چرا باید خود را به زحمت انداخته و از این نوع کاشی ها که شاید گران تر از انواع معمولی نیز باشند استفاده کنیم. در پاسخ به این افراد صرفاً چند مورد از مزیت های بالقوه این کاشی ها را نام می بریم.
- مهم ترین مزیت این نوع از کاشی ها فراهم کردن محیطی عاری از هر گونه آلودگی است. کاشی های آنتی باکتریال به خوبی قادر به از بین بردن انواع باکتری های گرم مثبت و گرم منفی، قارچ ها و ویروس ها هستند.
- از طرفی هم کاشی های آنتی باکتریال با توجه به ویژگی های آب گریز بودن خود، کمتر لکه و آلودگی به خود می گیرند و از این رو بسیار بهتر و ساده تر از قبل تمیز می شوند.
- کاشی های آنتی باکتریال با توجه به اینکه محصولاتی مهندسی شده هستند، مقاومت بالایی در برابر سایش و هر گونه خراشیدگی دارند.
- در خصوص مقاومت پوشش های حفاظتی آنتی باکتریال موجود در این نوع از کاشی ها نیز نباید نگران بود زیرا در مقابل انواع مواد شوینده و نظافتی نیز مقاوم هستند.
- کاشی های آنتی باکتریال ضد حساسیت هستند.
- با توجه به مهندسی شده بودن، در مدل ها و رنگ های متنوعی در دسترس قرار می گیرند و به همین دلیل هم طیف گسترده ای از سلیقه را پوشش می دهند.
- کاشی های آنتی باکتریال مقاومت بالایی در برابر حرارت ها بالا و انواع اشعه ها از جمله ماوراء بنفش دارند.
- مقاومت بالایی در برابر انواع محلول های اسیدی و قلیایی دارند.
معایب کاشی های آنتی باکتریال
این محصولات می توانند باکتری ها را از بین ببرند، این موضوع به خودی خود می تواند یک مزیت بسیار خوب باشد. با این وجود، بیشتر محصولات باقیمانده ای را از خود به جای می گذارند و این در واقع می تواند باعث گردد باکتری های باقیمانده تکامل یافته و به محصول مقاوم شوند. نباید فراموش کرد که برخی از میکروارگانیسم ها همچنان باقی می مانند. باکتری ها و ویروس ها در حال تغییر هستند و قوی تر می شوند. آن ها نیز تکامل می یابند و نسل های جدید را شاید نگردد به راحتی از بین برد و به همین دلیل هم شاید کاشی های آنتی باکتریال بازه استفاده مفید کوتاه و چند ساله داشته باشند و نیاز باشد آن ها را با انواع جدید جایگزین کرد.
سخن آخر
بدون شک کاشی های آنتی باکتریال ها را می توان از جمله بهترین مصالحی در نظر گرفت که علم و فناوری به انسان ها تقدیم کرده است. انواع مختلفی از آن ها وجود دارند که برای فضاهای مختلفی به ویژه محیط های بهداشتی و بیمارستانی می تواند بسیار مثمر ثمر باشد. با همه مزایایی که این کاشی ها دارند نباید از معایبی که در بالا به آن ها اشاره کرد غافل شد. علی رغم همه تبلیغاتی که در خصوص این کاشی ها وجود دارند، نباید فراموش کرد در مقابل همه میکرو ارگانیسم ها آن کارکرد لازم را ندارند و دوما هم هر روز نوع جدید از این میکرو ارگانیسم ها به وجود می آیند.
منبع: ویکی ساختمان