خبرنگاران نوروز در ایران و شباهت ها و تفاوت های آن با دیگر کشورها - نامیت

به گزارش روابط عمومی بنیاد سعدی، احمد قرانبکوف، پرفسور کرسی زبان و ادبیات ایران و افغانستان دانشگاه خاورشناسی دولتی تاشکند ازبکستان، رضامراد صحرایی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و مشاور آموزشی و پژوهشی بنیاد سعدی، احمد غنی خسروی، استاد زبان و ادبیات و رئیس دانشکده علوم انسانی دانشگاه دولتی هرات افغانستان، تالاس بیگ مشرب اف، استاد دانشگاه و رئیس انستیتو شرق شناسی و روابط بین الملل دانشگاه دولتی بیشکک قرقیزستان، پرفسور عارف ایوبی، استاد زبان و ادبیات فارسی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لکهنو هند، پرفسور علی گوزل یوز، استاد و مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه استانبول ترکیه مدیر پنل، ماندانا تیشه یار مدیر دفتر همکاری دانشگاه علامه طباطبایی در اولین پنل همایش گرامیداشت جشن نوروز ایرانی، سخنرانی کردند.

احمد قرانبکوف به عنوان نخستین سخنران در این همایش مجازی به مناسبت پانصد و هشتادمین سالگرد علیشیر نوایی شاعر پر آوازه ازبکستان غزلیاتی از این شاعر خواند و به توضیح ویژگی های شعری او پرداخت.

آشتی بر محور طبیعت

رضامراد صحرایی نیز با خواندن شعری از حافظ مقاله کوتاهی درباره نوروز خواند و گفت: امروز شاهد آن هستیم که ایران به عنوان قطب های اصلی نوروز توسط کسانی که قصد ایران هراسی دارند، مورد هجمه تاریخی قرار گرفته و ما پاسخ آن را با پیام نوروز بر اساس آشتی بر محور طبیعت می دهیم.

تقاضای ما از همزبانان این است که ایران واقعی را بشناسانید که همراه با شما نوروز را جشن می گیرد و پیام آن در خانه های ایران شنیده می شود.

وی ادامه داد: از میان گویش های مختلف حوزه تمدنی نوروز، گویشی نیست که بر فارسی تأثیر نگذاشته و تأثیر نپذیرفته باشد. در برخی از زبان های آسیای مرکزی گاهی 10 هزار واژه مشترک با فارسی وجود دارد و چرا با وجود این میراث مشترک حول این میراث مشترک جمع نشویم. ایران امروز مرزهای مشترکی با کشورهای ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و آذربایجان دارد و ما زبان فارسی را به عنوان میراث مشترک خود داریم، زبانی که نه تنها فرهنگ ساخته، بلکه خودش نیز سازنده فرهنگ است.

وی با اشاره به وجود مشاهیر مشترک بین ایران و دیگر کشورهای حوزه تمدنی نوروز اعلام نمود: مشاهیری مانند ابوعلی سینا تا شیخ نجم الدین کبیری، فارابی، ابوسعید ابالخیر و زمخشری مشترک بین ما هستند و همه ما این ها را متعلق به خودمان می دانیم و گاهی شما نیز این مشاهیر را متعلق به خودتان می دانید و گاهی نیز ما شاعران افغانستان و دیگر کشورها را متعلق به خود می دانیم.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی درباره خطر دخالت کسانی که فرهنگ، تاریخ و تمدن ندارند و با کشورهای حوزه متمدن نوروز از درهای دیگری وارد شدند گفت: امروز خطری که زبان فارسی را در حوزه تمدنی نوروز تهدید می کند بزرگ است و بر عهده ماست که نگذاریم زبان فارسی در خاستگاه خود تهدید شود.

شعر شاعران درباره نوروز نشان دهنده سیر تحول این آیین

احمد غنی خسروی نیز در این پنل با بیان اینکه شعر شاعران کلاسیک از رودکی سمرقندی تا فردوسی، عنصری و.. نشان داده دهنده سیر تحول نوروز در طول تاریخ است، گفت: پر بسامدترین واژه در دیوان شاعران نوروز است. نوروز عمری به اندازه تاریخ قوم آریایی دارد که از عراق تا آسیای میانه را در بر می گیرد و آداب نوروزی در کشورهای آریایی که نوروز را گرامی می دارند، یکسان و مشترک است.

در ششم و سیزدهم نوروز در کشورهای مختلف از جمله افغانستان جشن گرفته می شود. در نوروز لباس نوروزی و رنگارنگ و متناسب با سنت ها می پوشند و مردم به مناطق خاص برای بزرگداشت نوروز می فرایند، در افغانستان هنوز میر نوروزی یا همان عمو نوروز وجود دارد و در این کشور با لباس های رنگین برای برپایی جشن نوروز می فرایند و در شهرهای مختلف افغانستان بیرق (پرچم) نوروزی برافراشته می شود و تا سال بعد همچنان حفظ می شود تا دوباره برافراشته شود.

آکادمی بین المللی نوروز تشکیل دهیم

تالاس بیگ مشرب اف سخنران خود را با زبان قرقیزی و با ترجمه همزمان نورلان بیگ بالتابایف در این همایش مجازی اینگونه اعلام نمود: در این همایش صحبت های خودم را به سه بخش ارزش های فلسفی و اخلاقی نوروز در دین زرتشتی، نوروز در دین زرتشت و انسان در دین زرتشت تقسیم می کنم.

وی ادامه داد: طبق نظریه زرتشتی جهان به خوبی و بدی، سیاهی و سفیدی تقسیم شده است. این نوع نگرش به جهان که از خوبی و بدی تشکیل شده و با گسترش دین زرتشت پندار نیک، گفتار نیک و کرداد نیک هم به عنوان سه اصل اساسی شناخته شد و این عقیده در مجسمه مرکزی شهر قرقیزستان نوشته و وجود دارد و این دلیلی بر اهمیت دادن ما به این موضوع است. باید برای تقویت نقش نوروز از آموزش های علمی در حوزه اخلاقی که در دین زرتشت وجود داشته استفاده کنیم. باید یک آکادمی بین المللی نوروز را تشکیل دهیم تا مسائل مربوط به آن را در قالب این آکادمی تشکیل دهیم.

در ادبیات ترک اشعار نوروزیه وجود دارد

پرفسور علی گوزل یوز نیز گفت: نوروز در ترکیه هم جنبه اجتماعی و هم ادبی دارد. این جشن در جغرافیای وسیع و فرهنگ های مختلفی گسترش یافته است.

در طول تاریخ آناتولی نوروز را با عناوین مختلفی جشن می گیرند و در فرهنگ ما نوروز به معنای بهار، برکت و سال نو است. در فرهنگ ترکی نوروز پر از معانی و به صورت حماسه ای است که نمادی از بهار و لذت زندگی، فراوانی و برکت است.

استاد زبان فارسی ترکیه با بیان اینکه نوروز نمونه ای از سنت باستانی ایرانی است که در طول تاریخ تغییر شکل داده گفت: ترک ها قبل از اسلام بهار را جشن می گرفتند و حالا آن را با نام نوروز ادامه می دهند. جشنواره های بهاری قدیمی در آناتولی برگزار می شد و در دوره عثمانی در عید نوروز وقتی خورشید وارد برج حمل می شد، منجم تقویم سال جدید را به سلطان هدیه می داد و انعام دریافت می کرد و به ترکی به آن نوروزیه می گفتند.

وی اضافه نمود: در نهم مارس (18 یا 19 اسفند) آتش روشن می کردند و از روی آن می پریدند. امروز در شهرهای غربی ترکیه جشنواره هایی به نام نوروز در نهم مارس برگزار می شود و مردم به مناطق تفریحی می فرایند یا از روی آتش می پرند. در منطقه دریای اژه و ازمیر جشنواره سلطان نوروز دارند. علاوه بر این در نوروز سفره نوروز با هفت نوع خوراک سر سفره هفت سین چیده می شود.

گوزل یوز درباره جنبه ادبی نوروز نیز اعلام نمود: در ادبیات کلاسیک ترک، نوروز نشانه خوشبختی و امید و اشتیاق و مبشر شادی و خوشبختی است و نور خورشید به طبیعت حیات می بخشد. در ادبیات ترک اشعار نوروزیه وجود دارد و جایزه هایی که شاعران در ازای سرودن نوروزیه می گیرند با سخاوت خورشید توصیف می شود. شاعرانی که به سرودن نوروزیه شهرت دارند شامل نفعی، شیخ الاسلام یحیی و… می شوند.

همایش بین المللی مجازی ظرفیت های فرهنگی-اجتماعی حوزه تمدنی نوروز توسط مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران، پردیس تحصیلات تکمیلی دانشگاه علامه طباطبایی و بنیاد سعدی، امروز با سخنرانی حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی، غلامعلی حداد عادل، رئیس بنیاد سعدی، عبدالغفور لیوال، سفیر افغانستان در ایران، سرور بختی، رئیس مؤسسه فرهنگی اکو، عابد اکبری، رئیس مؤسسه ابرار معاصر تهران در ایین افتتاحیه، برگزار گشت.

همچنین در سه پنل تخصصی آن در ساعات بعدازظهر به موضوعات مرتبط و راه های بهبود و تقویت ارتباطات فرهنگی کشورهای حوزه تمدنی نوروز با حضور کارشناسان و اساتید دانشگاه پرداخته شد.