نگاهی به اسباب بازی های موجود در بازار - نامیت

غلامرضا دیزجی در گفت وگو با خبرنگاران، درباره چراییِ تأثیرگذاری امرِ فرهنگ به وسیله اسباب بازی، گفت: مشخصاً فرهنگ امری اکتسابی است و قطع به یقین، آموزشِ آن در دوران کودکی بهتر صورت می گیرد. از جمله منابع شکل گیری در هویت فرهنگی اسباب بازی ها هستند. هر اسباب بازی حاوی پیغامی است که می تواند به نقش بستن باورها و ارزش ها در فکر کودک یاری کند. این پیغام ها نظام فکری، شخصیتی و هویتی کودک، و به تبع آن جامعه را شکل می دهد. اسباب بازی ها از جامعه ای با فرهنگ متفاوت وارد جامعه ای دیگر می شوند. امروزه اسباب بازی به عنوان یک رسانه شناخته می گردد. و از آن جایی که رشد کودک یکی از مباحث روانشناسی میان فرهنگی است و متخصصان این حوزه سال هاست از تأثیر اسباب بازی بر رشد بچه ها گفته اند، می توان استنتاج کرد که این محصول وسیله ای است میان فرهنگی، که بزرگسالان آن را طراحی و فراوری نموده اند.

او ضمن تقسیم اسباب بازی های موجود در بازار به دو نوع وارداتی و فراوری داخل، درباره نزدیکی این محصولات با فرهنگ ایرانی و استانداردهای جهانی اعلام کرد: متأسفانه بخش بزرگی از اسباب بازی های خارجی از مبانی غیررسمی وارد کشور می گردد که نظارت بر ورود این کالاها را برای شورای نظارت بر اسباب بازی سخت نموده است. محصولاتی که در بازار موجود است نه تنها با اصولِ فرهنگ ایرانی-اسلامی کشور تطابق ندارد، بلکه از نظر کشورهای مختلف نیز منطبق بر اصول رشد سلامت بچه ها نیست. در واقع مخاطب محصولات وارداتی، آشنا با کاراکترها و شخصیت هایی است که به وسیله کارتون، فیلم و دیگر رسانه ها، به طور فراوان تبلیغ و دیده شده است. بحث مرچندایزینگ merchandising یا فراوری محصولات مبتنی بر یک داراییِ فکری ثبت شده، به فروش محصولات خارجی، حتی بی کیفیت ترینِ آن ها، یاری شایانی می نماید. این که محصولات داخلی در مواردی نادر از این روش استفاده نموده اند و متأسفانه با اقبال روبه رو نشده اند، می بایست مورد آنالیز دقیق متخصصان قرار بگیرد.

دیزجی اضافه کرد: مسئولیت نظارت بر واردات اسباب بازی، به عهده شورای نظارت بر فراوری و واردات اسباب بازی و در نهایت، تحت نظر مجموعه شورای انقلاب فرهنگی است. خوشبختانه محصولات فراوریی داخلی، رشد کمی و کیفی محسوسی داشته اند و مجموع اسباب بازی ها نسبت به گذشته، همسو و هم جهت با مبانی فرهنگی کشورند.

رئیس انجمن فراوریکنندگان اسباب بازی در خصوص اندازه تطابق این محصولات با استانداردهای بین المللی توضیح داد: در طی چندین سال گذشته، با تشکیل انجمن فراوریکنندگان اسباب بازی و هم اندیشی و تفکر جمعی، اغلب فراوریکنندگان به این باور رسیده اند که در جهت ارتقاء کیفی محصولات می بایست فراوریات شان را مطابق با استانداردهای جهانی و ملّی بسازند. حتی تعدادی از اعضای صنف فراوریکنندگان اسباب بازی پیروز به دریافت استانداردهای معتبر جهانی، مانند استاندارد اتحادیه اروپا CE شده اند. این اتفاق چندین قدم ما را به استانداردهای جهانی نزدیک تر نموده است.

دیزجی درباره علل و راز ماندگاری، محبوبیت و بقای اسباب بازی های که فراوریشان بعد از سال ها همچنان ادامه دارد، گفت: این مسئله اتفاقی نیست و کیفیت خود محصول، خصوصاً در زمان فراوری و تطابق آن با نیازهای آن مقطع تأثیر زیادی می گذارد. مسلم است که اسباب بازی و بازی ای که پتانسیل ماندگاری نداشته باشد، امکان محبوبیت در درازمدت را نخواهد داشت.

او ادامه داد: ارائه محصول در زمان مناسب و در سطح وسیع، در دسترس بودن برای اغلب اقشارِ جامعه، قیمت گذاری مناسب، حضور در سطح فروشگاه های کشور، تبلیغات مناسب و اطلاع رسانی، بر ماندگاری و محبوبیت محصولات موثر است و در بازی های فکری و بُردگیم ها، مهم تر از همه، طریقه بازی و دلچسب بودن خود محصول که ترکیبی از کیفیت، روش بازی، قوانین مناسب، فراوانی و در دسترس بودن، در مقطع زمانی مناسب می تواند محصول را در اذهان ماندگار کند و باعث خلق خاطرات خوش گردد.

دیزجی که پیش تر داورِ بخش فراوریِ جشنواره ملّی اسباب بازی بوده، ضمن تأکید بر تفاوت میان بعضی از اسباب بازی های وارداتی و داخلی درباره نقاط ضعف و قوت اسباب بازی های موجود در بازار اظهار کرد: قطعاً میان اسباب بازی های وارداتی هم موارد خوب یافت می گردد و هم مواردی که ممکن است آسیب های فراوانِ فرهنگی و حتی فیزیکی به بچه ها بزند، چراکه نظارتی بر واردات غیررسمی و سیستم توزیع این محصولات در سطح کشور نیست.

این فراوریکننده در انتها گفت: نقطه قوت محصولات باکیفیت در مقایسه با نمونه های خارجی، شناسنامه دار بودن بیشتر آن هاست که نمایانگر اصالت و ضمانت فراوریکننده و مسئولیت حقوقی و اجتماعی آن ها است. طی چندین سال گذشته، حضور فراوریکنندگان در مراکزی همانند انجمن فراوریکنندگان اسباب بازی، باعث همراهی، همدلی، هم جواری اعضا با یکدیگر، و دلیلی بر افزایش کیفیت فراوریات و مسئولیت پذیری فراوریکنندگان شده است.