رواج زیبایی مقرون به صرفه در ایران به چه قیمتی؟ - نامیت

به گزارش ایسنا، در سال های اخیر بازار جراحی های زیبایی در کشور به قدری سکه شده که بسیاری از افراد فارغ از داشتن یا نداشتن تخصص در این حوزه، سعی می نمایند وارد آن شده و به هر نحوی پولی به جیب بزنند. به عنوان مثال گفته می شود که سن درخواست عمل جراحی بینی در کشور پایین تر آمده و متقاضی آن نیز در سنین پایین زیاد است؛ به طوری که در گذشته حداقل جراحی بینی سن 18 سال بود، اما در حال حاضر بعد از دوران بلوغ در دختر ها از 14 سالگی و در پسر ها از 16 سالگی انجام می شود؛ بنابراین تقاضای زیاد و البته جذابیت های اقتصادی این حوزه باعث شده افراد غیرمتخصص زیادی برای کسب سود و عایدی وارد حوزه اقدامات زیبایی شده و به مدد انواع و اقسام تخلفات و جرائم به هر دری بزنند تا در این بازار پرسود که البته چندان قابل نظارت هم نیست، عایدی های کلان و چندصدمیلیونی کسب نمایند؛ عایدی هایی که در بسیاری از موارد به قیمت جان آدم ها یا از بین رفتن همیشگی چهره طبیعی شان تمام می شود...

زیبایی مقرون به صرفه!

نگاهی به تبلیغات اقدامات زیبایی روی در و دیوار شهر و بعلاوه در فضای مجازی و تبلیغات اینستاگرامی، نشان می دهد که اوضاع تا چه حد در حوزه جراحی ها و اقدامات زیبایی نابه سامان است؛ به طوری که بعضی افراد بدون اندک تجربه یا تخصصی به راحتی و حتی بعضا به صورت شبکه ای اقدام به اعمال زیبایی اعم از تزریق ژل، بوتاکس، چربی و ... در آرایشگاه ها یا محل های غیر استاندارد نموده و بدون کمترین امکانات بهداشتی این اقدامات را بر روی مردم انجام می دهند.

متاسفانه بعضی از مردم به راحتی و به صرف مقرون به صرفه بودن یک اقدام زیبایی در آرایشگاه یا مرکزی بدون امکانات، بدون توجه به مجوز های لازم و تخصص و تبحر افراد در انجام اقدامات زیبایی به این افراد اعتماد نموده و چهره شان را به دست آن ها می سپارند.

عفونت، خونریزی، بافت مردگی و... تنها بخشی از عوارضی است که ممکن است برای افرادی که جهت انجام اقدامات زیبایی خودشان را به دست افراد غیر متخصص و غیر پزشک می سپارند، رخ دهد؛ عوارضی که به سختی قابل جبران بوده و عمدتا هم هیچ وقت به شکل اول بازنمی گردند.

به نام پزشک و به کام پزشک نما

در عین حال به گفته کارشناسان حوزه سلامت، در گذشته انجام اعمال جراحی زیبایی مانند جراحی بینی و صورت محدود به کسانی بود که ضمن گذراندن دوره های آموزشی لازم، تجربه و تخصص لازم را نیز داشتند، اما متاسفانه امروزه بعضا افرادی که فاقد تخصص، صلاحیت، تجربه لازم بوده و مجوز انجام این کار را ندارند هم در این کار مداخله می نمایند.

این افراد که گویا تعدادشان کم هم نیست، هزینه های پایین تری را نسبت به جراحان و پزشکان دارای صلاحیت دریافت می نمایند و و با تبلیغات فریبنده جلب مشتری نموده و پول زیادی را هم به جیب می زنند.

حال اوضاع زمانی خراب تر می شود که بعضی پزشکان نیز تخصص، اعتبار و تیغ جراحی شان را به دست افراد غیر پزشک و بدون تخصص می سپارند تا سودی از این بازار کسب نمایند؛ به طوری که تبلیغات وسیعی برای انجام جراحی های زیبایی با نام یک پزشک انجام می شود، اما در اتاق عمل تیغ جراحی به دست فردی غیرپزشک است؛ موضوعی که متاسفانه در بسیاری موارد تبعات و عوارض جبران ناپذیری برای افراد در پی دارد و در عین حال هم اثبات رخ داد چنین جرمی سخت است.

این در حالی است که قوانین در این زمینه چندان سفت و سخت، شفاف و بازدارنده نیست؛ قوانینی که علیرغم سود کلان این حوزه، بیشتر خنده دار است تا بازدارنده؛ به طوری که چندی پیش محمد رییس زاده- رییس کل سازمان نظام پزشکی کشور در این زمینه با اشاره به چالش انجام بعضی اعمال درمانی از سوی پزشک نماها، گفت: در زمینه افرادی که پزشک نیستند، اما مداخلات غیر مجاز درمانی انجام می دهند، هم راه چاره برخورد شفاف نیست و جایی برای مراجعه و شکایت وجود ندارد و هم قانون در این زمینه بسیار ضعیف است.

جرائمی که بازدارنده نیست

وی بر لزوم اصلاح قانون در برخورد با پزشک نما ها تاکید و گفت که اکنون به عنوان مثال اگر فردی در حوزه سلامت مداخله غیرمجاز انجام دهد، هر آسیبی که به فرد بزند، حدبیشتر جریمه اش 10 میلیون تومان است و جالب است که این جرایم از چندین سال قبل که مصوب شده، متناسب با تورم هم رشد ننموده و بنابراین اصلا بازدارنده نیست؛ بنابراین باید توجه کرد که گام اول در سامان بخشی این حوزه، اصلاح قانون بوده و مطلعی دادن به مردم نیز گام دوم است.

در عین حال از مردم انتظار می رود که وقتی به جایی برای اقدامات درمانی اعم از اقدامات و جراحی های زیبایی و ... مراجعه می نمایند، حتما مجوز های مربوطه را ببینند و هوشیار باشند و آنالیز نمایند که آیا این کلینیک یا مطب مجوز انجام چنین اقدام درمانی را دارد یا خیر و اگر مجوز دارد، تاریخ مجوزش نگذشته باشد. بعلاوه مردم باید دقت نمایند که فردی که می خواهد یک اقدام درمانی را برایشان انجام دهد، مجوز این کار را دارد یا خیر.

برای شکایت از پزشکانما ها به کجا باید مراجعه کرد؟

طبق اعلام سازمان نظام پزشکی کشور، این سازمان مرجع رسیدگی به شکایت از اعضایش یعنی پزشکان است. در نتیجه در زمینه افراد پزشک نما برای شکایت باید به دادسرا مراجعه شود.

در عین حال بر اساس اعلام سازمان نظام پزشکی در سال 1399 در دادسرای انتظامی کل کشور حدود 3000 شکایت در حوزه پزشکی مطرح شده است. باید توجه کرد که اعلام شده که بیشترین شکایات در جهان و بعلاوه در ایران، در رشته های ترمیمی و زیبایی، دندان پزشکی، جراحی، زنان و ارتوپدی، است.

یکی دیگر از مباحثی که در حوزه اقدامات و جراحی های زیبایی مطرح می شود، بحث تفاوت تعرفه های دریافتی از سوی پزشکان و مراکز مختلف است؛ موضوعی که بعضی کارشناسان اختلاف تجربه، مهارت، سابقه و تخصص جراح را مهمترین علت آن می دانند.

البته گفته می شود که مقدار هزینه بالا لزوما علت بر کیفیت بالا نیست و هزینه عمل به روش جراح در برخورد با بیمار و قیمتی که روی کار خودش می گذارد، بستگی دارد. از سوی دیگر بعضی کارشناسان نیز عقیده دارند که هزینه های بسیار پایین در بعضی مراکز نیز شک برانگیز است و نباید به صرف پایین بودن هزینه یک اقدام زیبایی به فرد یا مرکزی که مدعی انجام اقدام زیبایی است، اعتماد کنیم؛ چراکه ممکن است این افراد یا مراکز فاقد تخصص، تبحر و استاندارد های لازم باشند؛ بنابراین به نظر می رسد برترین کار، انجام تحقیق، صحبت با بیماران قبلی آن مرکز یا پزشک و بعلاوه استعلام از سازمان نظام پزشکی باشد.

در این زمینه دکتر ابراهیم رزم پا- جراح و متخصص گوش و حلق و بینی استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو هیئت مدیره انجمن علمی راینولوژی ایران، می گوید: متاسفانه بحث دخالت افراد غیر پزشک در جراحی ها و اقدامات زیبایی، موضوعی است که هم انجمن ها با آن درگیرند و هم سازمان نظام پزشکی مدت هاست پیگیر راه چاره مقابله با این معضل است. این موضوع به شدت خطرناک است و متاسفانه عوارض بسیار جدی را به علت دخالت افراد غیرپزشک در اقدامات پزشکی شاهدیم.

تزریق ژل و بوتاکس در آرایشگاه ها و عوارضی جبران ناپذیر

وی فزود: حتی گاهی شاهدیم که متاسفانه اقداماتی مانند تزریق ژل، بوتاکس و ... در آرایشگاه ها انجام می شود و عوارض جدی مانند بافت مردگی یا نکروز برای بیماران در پی دارد. بر همین اساس هم بیمارانی با عوارض بسیار جدی به ما مراجعه می نمایند. متاسفانه در این حوزه شرایط بدتر از چیزی است که تصور می کنیم.

پزشک نما های تابلودار!

رزم پا با بیان اینکه دخالت افراد غیرپزشک در امور پزشکی به چند شکل انجام می شود، گفت: یکی از موارد این است که افرادی که اصلا پزشک نیستند، وارد اقدامات پزشکی زیبایی می شوند. به عنوان مثال در بعضی آرایشگاه ها یا تکنیسین هایی که برای خودشان تشکیلاتی راه انداختند، در جا هایی مانند اینستاگرام تبلیغ می نمایند و اقداماتی انجام می دهند که انجام آن ها احتیاج به مجوز پزشکی و پزشک بودن دارد و در غیر این صورت انجام شان جرم و غیرقانونی محسوب می شود.

بدترین حالت همین است که افرادی که پزشک نیستند، دست به اقدام پزشکی بزنند. بعضی از آن ها متاسفانه تابلودار هستند؛ یعنی با تابلوی معین تبلیغات انجام می دهند و معین است که پزشک نیستند. این اقدام جرم و غیرقانونی بوده و مجازات قانونی دارد؛ بنابراین بوتاکس و ژلی که در آرایشگاه ها به دست افراد فاقد صلاحیت تزریق می شود، غیرقانونی است. هیچکس جز پزشک مجوز تزریق این موارد را ندارد.

جراحی زیبایی به نام پزشک و به دست غیرپزشک

وی ادامه داد: شکل دوم دخالت در امور پزشکی زیبایی، به اتاق عمل برمی شود. در بعضی موارد گزارش شده که فرد غیرپزشکی به نام پزشک و با مهر پزشک، جراحی زیبایی را انجام می دهد. به این معنا که پزشک مسئولیت کار را برعهده دارد، اما اقدام جراحی را فرد غیرپزشک انجام می دهد. در این مواقع خود پزشک در صحنه عمل حضور دارد، اما کار جراحی به دست یک غیرپزشک انجام می شود. این اقدام غیرقانونی و کاملا خلاف است و هم نظام پزشکی و هم انجمن های علمی پیگیر این قضایا هستند، اما تا به امروز به نتیجه نرسیده است.

چگونه با پدیده غیرپزشکان حوزه زیبایی مقابله کنیم؟

رزم پا با بیان اینکه بار ها در جلسات کارشناسی پزشکی قانونی و نظام پزشکی با عوارض جدی این تخلفات برخورد می کنیم و همیشه بحث می شود که یک نهادی باید جلوی این متخلفان را بگیرد، گفت: همیشه مطرح می شود که موضوع در دست رسیدگی است. مقابله با این پدیده مقداری مشکل تر شده است.

باید توجه کرد که مراجع رسیدگی به این معضل وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی و معاونت های درمان دانشگاه های علوم پزشکی هستند که بر روی مراکز جراحی نظارت می نمایند. باید توجه کرد که ریشه کنی این معضل احتیاج به اقدامی جمعی دارد. زیرا این پدیده تازه نیست و چند سال است که آشکارتر شده است. گاهی به شکل های مختلف سعی کردند که با این معضل برخورد نمایند. حتی بعضی از این تکنیسین ها دستگیر شده و به عنوان مجرم مجازات شدند،، اما تاثیری نداشته است و می بینیم که همچنان افراد غیر پزشک در مراکز جراحی زیبایی فعالیت می نمایند.

وی ادامه داد: علت دیگری که مقابله با این معضل را سخت می نماید، این است که معمولا این افراد با هزینه های پایین اعمال جراحی را انجام می دهند و بر همین اساس هم مراجعه نماینده بالایی دارند. وقتی تعداد مراجعه نماینده باشد، مراکز جراحی برای سودجویی خودشان مقابله جدی با این ها نمی نمایند و برای سود بیشتر خودشان با همان شرایط پیش می روند. در حالی که خود مراکز جراحی می توانند کار افراد غیر پزشک را ممنوع نموده و خودشان با این پدیده برخورد نمایند.

برای ریشه کنی این معضل خود مرکز جراحی نباید اجازه دهد و قبول کند. از طرفی متاسفانه گاهی کارکنان وزارت بهداشت و دانشگاه ها به بعضی مراکز که گزارش تخلف داشتند، مراجعه می نمایند، اما در لحظه نظارت و بازدید کار ها را پوشش داده و خود پزشک بر سر عمل می رود. یعنی جرم را می پوشانند و در نتیجه اثبات تخلف هم سخت می شود.

رزم پا اضافه نمود: فکر می کنم برای حل این معضل اولا سه مرجعی که اعلام شد؛ یعنی وزارت بهداشت، نظام پزشکی و معاونت های درمان دانشگاه های علوم پزشکی و بعلاوه انجمن های علمی باید به عنوان مراجعی که می توانند رسیدگی نمایند، هماهنگی بیشتری داشته باشند. در عین حال خود همکاران پزشک هم باید به این مراجع یاری نمایند. نکته مهم هم خود مراکز زیبایی و جراحی هستند که اگر یاری نمایند می توان این معضل را حل کرد.

مراکز جراحی نباید اجازه دهند که چنین تخلفاتی رخ دهد. در حال حاضر واقعا غیرقابل تحمل شده است و انجمن ها هم از این موضوع ناراضی هستند. مهمتر از همه نگرانی از عوارض خطرناکی است که انجام جراحی های زیبایی از سوی افراد غیر پزشک دارد.

جراحی زیبایی در شرایط غیربهداشتی

وی گفت: گاهی اوقات این اعمال جراحی در مراکز جراحی و در شرایط بهداشتی انجام نمی شود. بعضا در بعضی جا هایی انجام می شود که اتاق عمل نیست و در برترین حالت ممکن است در کلینیک های فاقد مجوز باشد و با شرایط غیربهداشتی فرد جراحی شود که که می تواند عوارض جدی در پی داشته باشد.

رزم پا تاکید نمود: مساله دیگری که باید درباره آن فرهنگسازی شود، این است که خود مردمی که می خواهند اعمال زیبایی انجام دهند، باید دقت نمایند که فقط صرف پایین بودن هزینه را مورد توجه قرار ندهند. طبیعتا وقتی افراد بدون توجه به تخصص، پزشک بودن یا نبودن فردی که جراحی را انجام می دهد و ... اقدام زیبایی را انجام می دهند، علاوه بر خطراتی که برایشان دارد، منجر به ترویج تخلف و توسعه کار خلاف می شوند.

مردم وقتی برای یک کار زیبایی به مرکزی مراجعه می نمایند به تخصص های موجود در آن مرکز، شرایط انجام جراحی و... توجه نمایند. هیچگاه راضی نشوند که یک اقدام زیبایی را در جایی انجام دهند که از نظر بهداشتی و تخصصی معیار های لازم را ندارد. اگر مردم رعایت نمایند و به مراکز غیراستاندارد و افراد غیر متخصص و غیر پزشک مراجعه ننمایند، طبیعتا کارشان رونق نمی گیرد.

وی درباره امکان انجام اقدامات زیبایی از سوی پزشکان غیر متخصص، گفت: متاسفانه قانون ما در اینجا مقداری روشن نیست. طبیعتا هرکس که بخواهد وارد اقدامات زیبایی شود، حتما باید دوره های آموزشی خاصی را بگذراند.

البته پزشک غیرمتخصص به انجام هیچ گونه جراحی زیبایی اعم از جراحی بینی، لیفت صورت و... مجاز نیست، اما درباره سایر اقدامات زیبایی مانند تزریق ژل و بوتاکس و ... فکر می کنم مستلزم یکسری دوره های آموزشی و مجوز هایی است. اینطور نیست که هرکس به صرف گرفتن مدرک بتواند هر اقدامی را در حوزه زیبایی انجام دهد.

عفونت؛ مهم ترین عارضه جراحی های زیبایی در محل های غیراستاندارد

رزم پا درباره عوارض احتاقتصادی انجام جراحی ها و اقدامات زیبایی از سوی افراد غیرمتخصص و در محل های غیر استاندارد، گفت: مهمترین عارضه این است که اگر اعمال جراحی زیبایی در شرایط غیربهداشتی، در جایی غیر از اتاق عمل و در مراکزی که استاندارد ها رعایت نمی شود، انجام شود، عفونت است.

عفونتی که گاهی اوقات ممکن است منتشر شود و عوارض بسیار جدی برای فرد به همراه داشته باشد. در عین حال در مراکزی که افراد غیرپزشک اقدام به انجام اعمال جراحی می نمایند، اگر اتفاقی رخ دهد، این افراد نمی توانند مدیریت نمایند و ممکن است خونریزی ایجاد شود و... جان فرد را به خطر اندازد. عارضه دیگری که به ویژه بعد از تزریق ژل و فیلر از سوی افراد غیرپزشک اتفاق می افتد، بافت مردگی یا نکروز است که بافت های مختلف صورت را از بین می برد.

بوتاکس هم عارضه دیگری دارد که اگر فردی که بوتاکس می نماید، تخصص نداشته و دوره لازم را نگذرانده باشند و بوتاکس را در جای مناسب تزریق ننمایند، ممکن است برعکس عمل کند؛ به طوری که می خواهند یک چین و چروک پیشانی را از بین ببرند، اما اگر تبحر نداشته باشند ممکن است در جایی تزریق نمایند که نتیجه برعکس داده و عوارض هم دهد.

عوارض تزریقات ژل، چربی و ... به ویژه در مراکز فاقد مجوز و کار از سوی افراد غیرپزشک انجام می شود، بسیار زیاد است. نمونه های مختلف آن به ما مراجعه می نمایند و هم در مراجع رسیدگی نماینده و هم در مطب ها که برای درمان مراجعه می نمایند، تعدادشان زیاد است.

وی گفت: در شکایاتی که به علت بروز این عوارض انجام می شود، می بینیم که به عنوان مثال یک خانم جوانی ژل تزریق نموده و بعد یک قسمت از صورتش سیاه شده و از بین رفته است. هرچند می توان یکسری اقدامات درمانی برای این عوارض انجام داد، اما به حالت طبیعی و قبلی خودش بازنمی شود.

سوالاتی که قبل از انجام اقدامات زیبایی باید از خودتان بپرسید

وی با بیان اینکه در زمینه برطرف دخالت غیرپزشکان در امور زیبایی نقش وزارت بهداشت و نظام پزشکی مهم است، گفت: در عین حال خود مراکز جراحی باید کنترل نموده و اجازه چنین اقداماتی را ندهند. بعلاوه خود پزشکان هم باید تذکر دهند و از مراکز بخواهند که این اقدامات انجام نشود.

در عین حال خود مردم هم باید مطلع شوند و وقتی برای انجام یک کار زیبایی مراجعه می نمایند، ببینند که چه کسی این اقدام را انجام می دهد، آیا این فرد مجوز انجام این کار را دارد، در کجا این کار انجام می شود و ... مردم باید قبل از انجام یک جراحی این سوالات را از خودشان بپرسند.

شبکه ای از غیرپزشکان در حوزه زیبایی

این عضو هیئت مدیره انجمن علمی راینولوژی ایران با بیان اینکه افراد غیر پزشک در حوزه زیبایی بیشترین پول را به جیب می زنند، گفت: این افراد بیمار را به نام پزشک دیگری عمل نموده و عمده هزینه هم به جیب فرد غیر پزشک می رود. در حالی که مسئولیت با پزشک است.

پزشکی که چنین اقدامی را انجام داده و نامش را در اختیار فرد غیر پزشک قرار داده و کار را به دست افراد غیر پزشک می سپارد. بعضی از این افراد غیر پزشکی که در حوزه زیبایی کار می نمایند، شبکه دارند. به طوری که هر یک از آن ها چند پزشک را تحت پوشش دارد و بیمار را پیدا نموده و از اسامی پزشکان مختلف برای انجام اقدامات زیبایی استفاده می نماید. به هر حال باید با این معضل مقابله کرد.

چرایی دریافت هزینه های متفاوت از سوی پزشکان مختلف در حوزه زیبایی

وی درباره چرایی تفاوت هزینه های دریافتی از سوی پزشکان مختلفی که در حوزه زیبایی اقدام می نمایند نیز گفت: باید توجه کرد از آنجایی که اعمال جراحی زیبایی طبق توافق جراح و مراجعه نماینده انجام می شود، نمی توان تعرفه معینی برای آن پیدا کرد. زیرا بین جراحی که 30 سال تجربه دارد و دوره های مختلف را گذرانده و فوق تخصص این کار است، با فردی که تازه فارغ التحصیل شده و تازه کار است، تفاوت وجود دارد.

نمی توان برای این دو تعرفه همسانی داشت. در حوزه جراحی پلاستیک پزشکان شاخص داریم که اقدامات علمی زیادی انجام دادند و در جهان شناخته شده هستند. حال نمی توان توقع داشت که افراد با این مقدار تجربه و تخصص با فردی که به تازگی فارغ التحصیل شده هزینه یکسانی داشته باشند.

در عین حال علت اصلی تفاوت تعرفه ها اختلاف سطح مهارت و دانش جراح است. در عین حال زمانیکه قیمت انجام یک عمل جراحی بسیار پایین است، باید شک کنیم کسی که این اقدام را انجام می دهد، یا تخصص لازم را نداشته یا از شیوه ها و تخلفاتی که ذکر شد، استفاده می نمایند.

رزم پا با بیان اینکه باید توجه کرد که هیچ مقرون به صرفهی بی علت و هیچ گرانی بی حکمت نیست، گفت: فرض کنید یک عمل جراحی که حتی در بیمارستان دولتی و دانشگاهی تعرفه خاص و معینی دارد، اما در جای دیگری با تعرفه ای حتی پایین تر از مراکز دولتی این کار را انجام می دهد، قطعا یک جای کار ایراد دارد. در بیشتر مقرون به صرفهی هایی که در حوزه اقدامات زیبایی می بینیم، به این برمی شود که افرادی که عمل می نمایند یا پزشک نیستند یا پزشکانی هستند که خودشان مهارت لازم را ندارند و کار را به افراد غیر پزشک می سپارند.

وی درباره چگونگی مطلعی مردم از تخصص پزشکی که به او مراجعه می نمایند، گفت: باید توجه کرد که اعمال جراحی زیبایی دو عامل به عنوان پایه احتیاج دارد؛ یکی مدرک که اجازه و مجوز انجام کار را به پزشک می دهد. دوم تجربه و تبحر است. در حال حاضر در همه رشته ها تخصص و فوق تخصص داریم که هر یک اقدامات مربوط به خودشان را انجام می دهند. حتی صرف مدرک هم علت بر این نیست که هرکس که مدرک داشت، دست به هر کاری بزند؛ بلکه باید در هر اقدامی تبحر لازم را هم کسب نموده باشد. با این حال داشتن مدرک، لازمه کار است.

مردم باید ابتدا به تابلو و مهر آن پزشک توجه نمایند و بعد به محلی که عمل جراحی در آن انجام می شود، توجه نمایند و در هر جا هم که مشکوک شدند می توانند از سازمان نظام پزشکی استعلام نمایند. زیرا گاهی یک پزشک غیرمتخصص، در مهرش جراح بینی ذکر شده است. بعضی از موارد از نظر قانونی مشکل دارد و اگر نظام پزشکی متوجه این موارد شود، با آن ها برخورد می نماید. هم نظام پزشکی و هم وزارت بهداشت به شدت با این پدیده ها مخالفند و می خواهند مبارزه نمایند، اما گاهی برای ریشه کنی این پدیده ها به همکاری پزشکان و مردم هم احتیاج است.